Hoeveel van jezelf kun je in een column stoppen?

Degenen die mij kennen weten als ik eenmaal ga zitten en begin te praten, ik zonder schroom mijn hele hebben en houwen op tafel leg aan iedereen die het wil horen. Achteraf beschouwd niet altijd slim, maar op dat moment denk ik niet na over de schade die zo´n gesprek kan aanrichten. Natuurlijk vertel ik niet alles aan zomaar iedereen die voorbij loopt op straat – hoewel het misschien wel makkelijker leeft als je andere mensen echt zou kennen. Maar de mensen die ik al wat langer ken en vertrouw of tijdens intakegesprekken voor medische hulp – waar nu eenmaal van je verwacht wordt je open te stellen – weten dat ik zo ben. Men blijft er verbaasd over wat ik allemaal te vertellen heb en ik vertel het alsof het algemene kennis is. Ik heb ook genoeg meegemaakt om over te kunnen vertellen. We hebben allemaal persoonlijk drama genoeg.
Of een column de juiste plaats is om hierover te discussiëren, leidt soms tot een innerlijk debat en tot wat goed overleg met anderen die er neutraal tegenaan kunnen kijken – ik ben in het gelukkige bezit van diverse ‘voices of reason’: zul je dit wel, weet je zeker dat je… Hoewel de intenties goed zijn, ik genoeg te delen heb en soms stiekem al teveel van mezelf in de column stop – ik zeg stiekem, ik bedoel expres, won deze week het innerlijk debat het van de goede intenties.

Ik had deze week gekozen voor een heftig onderwerp: zelfmoord, naar aanleiding van ‘wereld zelfmoordpreventie dag’ op 10 september. Voor meer informatie, ga naar de website 113online. Nadat ik de column met een brok in de keel had geschreven en had verstuurd ter redactie, begon de voice of reason zich te roeren. Weet je het wel zeker, moet je dit wel doen, is dit niet wat te open? En hoewel ik geen weerstand kreeg van degenen die hem wel hebben gelezen en met alle liefde de column wilden plaatsen, won het stemmetje toch. Ook al gaat ‘wereld zelfmoordpreventie dag’ om het bespreekbaar maken van een ingewikkeld onderwerp, je stelt jezelf bloot aan de onbekende gevolgen; ben je klaar voor de reacties, reacties die nog meer emoties oproepen. Juist omdat het zoveel weerstand oproept, denk ik het niet.
Ook als je verhalen fantaseert en goed op papier weet te verwoorden, zit er altijd wel iets in van jezelf. Het is onvermijdelijk, jij bent nu eenmaal de schepper. Jij bepaalt. Dat hoeft niet te zeggen dat je als (thriller)schrijver iedereen wil omleggen of dat je onder een pseudoniem iedereen die jou in je leven heeft dwarsgezeten tot slachtoffer maakt in je eerste thriller. Of dat je die vreselijke jongen, die je het leven zo zuur heeft gemaakt dat je daar 30 jaar later nog last van hebt, tot in detail wilt laten lijden. Letterlijk je eigen trauma’s vermoorden.
Als dat zo zou zijn, wordt mijn eerste thriller een trilogie van 973 pagina’s per deel, want vertellen lukt me wel. Het is goed om dat soort dingen in verhaaltjes te verwerken – als je dat kunt, zodat je er zelf wat meer afstand van kunt nemen. En omdat er altijd anderen zijn die zichzelf herkennen in jouw verhaal, hetzij in de pester of degene die er aan onderdoor gaat. Maar wil je de pester nog meer ruimte in je leven geven, ben je klaar om te stoppen met slachtoffer te zijn.
Niet alles wat ik schrijf, gaat over mij – ik heb een rijke fantasie. Als ik in mijn verhalen vertel over drie mannen die samen een gezin vormen, betekent dat niet noodzakelijkerwijs dat dit een wens van mij is. Het zegt wel iets over mij en hoe ik naar de wereld kijk. Dus in die zin zit er altijd wel iets van de schrijver in een verhaal. Je wilt niet letterlijk iedereen vermoorden, maar het is wel erg bevredigend als je wat hoofdstukken kunt afsluiten.

Met de column die ik al had geschreven, had ik deze keer ongemakkelijk veel van mezelf bloot gegeven. Het is fijn om je grenzen te leren kennen en ik denk ook dat het goed is om over dit soort dingen te kunnen schrijven om je grenzen te verleggen, totdat je er klaar voor bent om dit openlijk te bespreken.

Loading