Titel: Bot
Auteur: Charles den Tex
Uitgever: De Geus
Genre: Literaire Thriller
Pagina’s: 352
Uitgebracht: 26 februari 2016
ISBN: 9044515268

De schrijver
Charles den Tex (1952) won De Gouden Strop voor zijn thrillers Schijn van kans (2002), De macht van meneer Miller (2005) en CEL (2008). De laatste twee titels werden verfilmd als televisieserie, CEL ook voor de bioscoop. Met De vriend (2012) won Den Tex de Crimezone Thriller Award. Het werd door de VN Detective & Thrillergids als enige Nederlandse thriller met vijf sterren bekroond. De erfgenaam (2013) werd Boekentip van de Maand in De Wereld Draait Door. Van Den Tex’ werk gingen ruim 1,2 miljoen exemplaren over de toonbank. (bron: degeus.nl)

Het verhaal
Om het maximale uit zijn klanten te halen, heeft Willem Hartma een informatiesysteem nodig dat verder gaat dan alle andere systemen. Verder ook dan de regels van het fatsoen. Geen bedrijf dat zoiets legaal voor hem mag bouwen, maar een eenling kan het wel: Bas, een hyperintelligente nerd die geen vragen stelt en de wereld heel anders ziet dan anderen. Totdat Willem opeens dood is, en niemand het systeem kan ontsluiten. Bas wel. Bas heeft de sleutel. Hij kan beslissen… (bron: degeus.nl)

Bas is een computerprogrammeur. Voor zijn klanten bouwt hij computersystemen op maat, die alleen toegankelijk zijn voor zijn klant. Cliëntbinding in optima forma. Eenmaal binnen, kom je nooit meer weg. Willem Hartma is op zoek om het maximale te bereiken: controle, macht, geld. Hij betaalt daar een hoge prijs voor. Bas raakt verstrikt in een machtstrijd en lijkt de controle kwijt te zijn, zowel online als offline.

Op de achtergrond speelt het offline verhaal van Bas’ ouders, die op hun beurt de weg kwijt zijn. Een huwelijk dat niet meer te redden lijkt. Reizend tussen wereldsteden als Parijs, London en Boskoop probeert hij zijn eigen wereld te redden terwijl hij controle probeert te krijgen over zijn systeem, en een realtime relatie probeert op te bouwen met Tao-Li.

Wat ik er van vond
Den Tex lijkt vanuit de gedachten van Bas te schrijven; snel, kort, informatiestroom niet in megabytes maar in terrabytes, alles in een razend tempo, zoals je mag verwachten als je aangesloten bent op glasvezel en werken met ADSL klinkt alsof je in de prehistorie leeft. Als programmeur is je wereld beperkt tot je beeldscherm en de virtuele wereld die daarbinnen zit. Uren programmeren, staren naar een beeldscherm, denken in code, praten in code. De wereld om je heen is maar vreemd, gedraagt zich niet via vaste patronen. Teveel variabelen om in code vast te leggen, moeilijk grip op te krijgen.

Door de snelle, korte zinnen leest het als een trein, maar voelt het soms ook alsof je na elk hoofdstuk een marathon hebt gelopen, uitgeput van het hoge tempo en de vele herhaling. Er wordt veel geschreven, maar weinig gezegd, waardoor het schokeffect waar het boek mee begint kracht lijkt te verliezen en de interesse om door te lezen wegzakt. Het vele gebruik van als-dan-anders zinnen is natuurlijk om duidelijk te maken dat de hoofdpersoon zo denkt, maar doet wel afbreuk aan het leesplezier en maakt het wat minder toegankelijk voor de gemiddelde lezer. We snappen heus wel dat de man een nerd is, dat hoeft niet telkens opnieuw uitgesproken te worden. Bij vlagen vind ik de wiskundige gedachtegang wel grappig.

Ik vind de personages wel geloofwaardig en goed uitgewerkt. De verwijzingen naar modderstromen en de vele mantra’s komen echter wel wat zweverig over, maar een nerd staat bekend ergens diep geïnteresseerd in te zijn, wat niet noodzakelijkerwijs logisch over hoeft te komen voor een buitenstaander.

Het zet je wel aan het denken: van wie zijn de rechten als je nog niet betaald bent en jij alleen mondelinge afspraken hebt gemaakt, van wie is het intellectuele recht als je niet meer terecht kunt bij je klant. Wat gebeurt er met jouw informatie, voor wie is dat allemaal beschikbaar, hoe veilig is werken in de cloud, hoever gaat het delen van informatie. Wat gebeurt er met jouw zoekgeschiedenis, wie heeft daar toegang toe, weet jij dat je daar toestemming voor hebt gegeven.

Diepere lagen, waar een gemiddeld mens geen weet van heeft, geen controle over heeft. Jouw informatie wordt gedeeld, gekoppeld, opgeslagen. Maar wie heeft hier de macht over? Wie bepaalt in welke handen deze informatie valt, wat als jij die macht had?

Al met al een goed boek, maar niet geweldig.

If (Den Tex schrijft) Then
(vind iedereen goed boek)
Else
(persoonlijke smaak)
End If

plot: 4
leesplezier: 3
spanning: 3,5
schrijfstijl: 3,5
Conclusie: 3,5 sterren